Do strony Parku
Szukaj w sklepie
Szukaj w serwisie
Szukaj
Konto
Koszyk
Drugie wydanie bestselerowej książki „Góralskie czary. Leksykon magii Podtatrza i Beskidów Zachodnich” Katarzyny Ceklarz i Urszuli Janickiej-Krzywdy w nowej szacie graficznej z ilustracjami Aleksandry Czudżak.Magia mieszkańców gór ujęta w opowieść o realnie istniejących, stosowanych do dziś, ale i zapomnianych praktycznych zabiegach Górali Podhalańskich i Beskidzkich. Dzięki 237 hasłom dowiemy się m.in., co złożyć w ofierze duchom, jak zdemaskować czarownicę, do czego służyć mogą kości, śmiertelna koszula albo wióry z trumny czy co uleczyć zbieranymi w nocy ziołami.Książka "Czary góralskie. Magia Podtatrza i Beskidów Zachodnich" po raz pierwszy ukazała się nakładem Wydawnictw Tatrzańskiego Parku Narodowego w roku 2014.Wkrótce po premierze leksykonu, w roku 2015, zmarła Urszula Janicka-Krzywda, współautorka książki, etnografka, folklorystka i znakomita znawczyni kultury ludowej Karpat.Publikacja, wypełniając istotny brak tego typu opracowań, spotkała się z doskonałym przyjęciem. Jej nakład szybko zniknął z księgarskich półek, a tom stał się białym krukiem, dostępnym wyłącznie w antykwariatach i na internetowych aukcjach.Częste pytania o wznowienie tomu, kierowane do nas zarówno przez czytelników, jak i przez instytucje kultury, sprawiły, że rozpoczęliśmy pracę nad kolejnym wydaniem. Poprawiliśmy drobne błędy, dokonaliśmy kilku uzupełnień, postanowiliśmy też przywrócić tytuł zaproponowany przez autorki do pierwszego wydania. Książka ukazuje się także w nowym opracowaniu edytorskim: stworzenie ilustracji powierzyliśmy Aleksandrze Czudżak, a projekt graficzny – Bartłomiejowi Witkowskiemu.Zmienione i poprawione drugie wydanie leksykonu ukazuje się w chwili, gdy mija dekada od jego pierwszej edycji. Mamy nadzieję, że Góralskie czary spotkają się z równie dobrym przyjęciem, jak przed dziesięciu laty.O autorkach:Katarzyna Ceklarz (ur. 1983) – dr etnologii, socjolog. Wykładowczyni Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Targu. Współzałożycielka i sekretarz Stowarzyszenia Kulturowy Gościniec. Autorka książek Sebastian Flizak. Ludoznawca i etnograf na tle swojej epoki (Kraków 2019) czy Monografia Muzeum im. Wł. Orkana w Rabce (Rabka-Zdrój 2010), podręcznika Babcyne korole. Z etnografii południowej Polski (Kraków 2012) i wielu artykułów naukowych. Współautorka i współredaktorka publikacji monograficznych z cyklu Kultura ludowa górali. Redaktorka naczelna serii naukowej „Archiwum Etnograficzne” i członkini Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego (2019–2027). Z pasją poświęca się turystyce – jest przewodnikiem beskidzkim i tatrzańskim, pilotem wycieczek, instruktorem narciarstwa. Jako ekspert współpracuje z licznymi instytucjami kultury i samorządami. Uhonorowana m.in. odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” i Nagrodą Województwa Małopolskiego im. Romana Reinfussa.Urszula Janicka-Krzywda (1949–2015) – dr etnografii, znawczyni kultury ludowej Karpat, folklorystka, muzealniczka, dziennikarka, przewodnik beskidzki, poetka. Pracowała w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Makowianka” w Makowie Podhalańskim. Była członkinią Krajowej Komisji Artystycznej i Etnograficznej CEPELiA oraz Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Jako członkini jury uczestniczyła w Międzynarodowym Festiwalu Ziem Górskich w Zakopanem, Festiwalu Górali Polskich w Żywcu czy Karpackim Festiwalu Dziecięcych Zespołów Regionalnych w Rabce-Zdroju. Badała zbójnictwo karpackie, tradycje pasterskie, folklor słowny i religijność ludową, zwłaszcza w kontekście kultury ludowej Górali Babiogórskich. W regionie Babiej Góry pracowała na rzecz lokalnych instytucji i stowarzyszeń, sprawowała też merytoryczną opiekę nad zespołami folklorystycznymi. Była autorką kilkunastu książek, ponad tysiąca artykułów naukowych, popularnonaukowych i dziennikarskich, a także przewodników turystycznych i wierszy. Do jej pisarskiego dorobku należą: Niespokojne Karpaty, czyli rzecz o zbójnictwie (Kraków 1986), Rok karpacki. Obrzędy doroczne w Karpatach Polskich (Warszawa – Kraków 1988), Kapliczki i krzyże przydrożne polskiego Podkarpacia (Warszawa 1991), Patron, atrybut, symbol (Poznań 1993), Chrześcijańskie tradycje Podkarpacia (Pruszków 1996), Niebieska Gaździna. Legendy o Matce Bożej z obszaru Polskiego Podkarpacia (Nowy Targ 2012), Zwyczaje, tradycje, obrzędy (Kraków 2013). Była autorką haseł do Wielkiej encyklopedii Polski (Kraków 2004) i Encyklopedii Kresów (Kraków 2004). Redagowała „Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie”, „Rocznik Babiogórski” i monograficzną serię Kultura ludowa górali. Uhonorowana m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, odznakami „Zasłużony Działacz Kultury” i „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, Nagrodą im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” i Nagrodą Województwa Małopolskiego im. Romana Reinfussa.Aleksandra Czudżak (ur. 1994) – ilustratorka i graficzka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Jej pracę dyplomową Pies pokazywano na wystawie najlepszych polskich dyplomów projektowych w 2018 r. Specjalizuje się w ilustracji, rysunku i grafice warsztatowej (szczególnie w technice akwaforty). Stworzyła murale dla dwóch ogrodów zoologicznych: wrocławskiego i łódzkiego. W swoich pracach porusza tematykę kobiecości, archetypów, przyrody, baśni ludowych i mitów. Tworzy ilustracje książkowe, okładkowe, plakatowe i projekty płyt muzycznych, współpracuje z zagranicznymi wydawnictwami (m.in. DK Books). Jej prace pokazywano na wystawach zbiorowych i indywidualnych. Laureatka stypendiów artystycznych. Współautorka publikacji Jak nazwać pieska? (Wydawnictwo Wolno, 2024), będącej jej debiutem książkowym. Mieszka we Wrocławiu.Wyróżnienia, nagrody:Srebro w Konkursie KTR (Klubu Twórców Reklamy) w kategorii CRAFT / ILUSTRACJA / PUBLISHING dla Aleksandry Czudżak.Wyróżnienie Prezesa Małopolskiej Organizacji Turystycznej w 9. Konkursie Najlepsze Wydawnictwa o Górach, Targi w Krakowie, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego oraz Wydawnictwo „Karpaty”.
Dama Lasów – brzoza, Pan Wielkiej Tatrzańskiej Trójcy – buk czy Przyjaciółka Człowieka – sosna to tylko kilka ze wspaniałych drzew, które zostały przedstawione w książce „O drzewach, które wybrał Tatry” Tomasza Skrzydłowskiego i Beaty Słamy. Tatry – choć maleńkie powierzchniowo, to jednak niezwykłe góry w środku Europy. Mimo surowego klimatu i trudnych warunków zadomowiło się tu kilkanaście gatunków drzew. Autorzy „O drzewach, które wybrały Tatry” w ujmujący sposób pokazują, czym są i mogą być rośliny dla człowieka. Tym, co czyni książkę szczególnie poruszającą, jest przedstawienie bliskiej relacji natury z człowiekiem. Drzewa to najstarsi towarzysze człowieka w jego ziemskiej wędrówce: ubierały, dawały schronienie i żywiły. Z powodu ich wielkości i tajemniczości często antropomorfizowano je, wierzono, że ukryte w nich żywioły nadają im boską moc czy magiczne właściwości. Wiązano los człowieka z ich losem (np. horoskop celtycki). Od nazw drzew pochodzą imiona ludzi, ich nazwiska (Leszczyński, Jaworski, Brzozowska), nazwy miast i ulic. Tomasz Skrzydłowski i Beata Słama w publikacji chcą podkreślić rolę natury w historii oraz kulturze. Z książki czytelnik nie tylko dowie się, że pierwszy buk pod Tatrami zazielenił się około 5 tysięcy lat temu, król Władysław Jagiełło wydał specjalny traktat, na którego mocy zabroniono wywozu drewna cisu za granicę w obawie przed jego wyginięciem, czy że jesion może zmieniać płeć.Niejednokrotnie turyści, podążając ku tatrzańskich szczytom, nie zwracają uwagi na to, co rośnie wokół. Warto jednak zatrzymać się i spojrzeć w górę, na korony drzew, to widok nad widoki – misterny ażur gałęzi, prześwietlone słońcem liście niczym sklepienie katedry. Książka ma cztery warianty okładki. Tak, jak drzewa wybrały Tatry, tak czytelnik może wybrać drzewo, które zostanie jego własnym patronem tej opowieści. W publikacji znalazło się ponad sto znakomitych zdjęć, zarówno tych współczesnych autorstwa fotografów przyrody, jak i obrazów archiwalnych.O autorach:Tomasz Skrzydłowski – doktor nauk leśnych, absolwent Wydziału Leśnego Akademii Rolniczej w Poznaniu (studia magisterskie) oraz Wydziału Leśnego AR w Krakowie (studia doktoranckie). Jego zainteresowania zawodowe i prywatne są ściśle związane z przyrodą, w szczególności ekologią i hodowlą lasu, botaniką, herpetologią oraz ornitologią.Beata Słama – redaktorka i dziennikarka, warszawianka, która wybrała Zakopane. Jeździ na nartach, wspina się i wędruje po górach. Współpracowała z czasopismami „Taternik”, „Góry”, „Tatry”.Wyróżnienia, nagrody:Najpiękniejsza Książka Roku, kategoria „Książki przyrodnicze, matematyczne i techniczne, Polskie Towarzystwo Wydawców Książek.Nagroda specjalna za wyjątkowe walory edytorsko-artystyczne, Zakopiański Festiwal Literacki.Wyróżnienie Wydawnictwa „Karpaty” w konkursie Najlepsze Wydawnictwa o Górach, Targi w Krakowie, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego oraz Wydawnictwo „Karpaty”.
Tatrzański Park Narodowy oraz Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi – Oddział Krakowski przedstawiają trzytomową monografię pt. "Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego a Człowiek. Nauka Tatrom". Publikacja zawiera artykuły przedstawione na V Konferencji Tatrzańskiej, która odbyła się w Zakopanem w dniach 24–26 września 2015 roku. W pierwszym tomie monografii (Nauki o Ziemi) została przedstawiona tematyka związana z geologią, geomorfologią, hydrologią, klimatem oraz regionalizacją Tatr; w tomie drugim (Nauki Biologiczne) omówiono zagadnienia związane z fauną i florą tatrzańską, szczególnie fauną tatrzańskich potoków; natomiast tom trzeci (Człowiek i Środowisko) zawiera artykuły związane przede wszystkim z ruchem turystycznym w Tatrzańskim Parku Narodowym, a także wpływem działalności człowieka na obszar Tatr i Podtatrza.
Zbiór ponad 30 esejów publikowanych w różnych miejscach w latach 1981–2013. Są one dziś trudno dostępne, gdyż ukazywały się głównie w materiałach towarzyszących konferencjom i seminariom, w pracach zbiorowych i na łamach periodyków.Zebrane w całość stanowią kompendium wiedzy – o niemożliwej do przecenienia wartości – o tym, czym żyło Zakopane od chwili, gdy pojawili się tu ludzie „z zewnątrz” umiejący pisać i chcący podzielić się swoimi wrażeniami z resztą społeczeństwa, do czasów nam współczesnych. Szkice i studia, z których składa się tom, to historia z górą dwóch wieków, pisana wprawdzie językiem prac literaturoznawczych, ale też pełnym swady, niepozbawiona niemal anegdotycznych opisów, a przede wszystkim rzetelna i podbudowana obszernym materiałem źródłowym.Od Autora:"Książka Literatura i Tatry jest wyborem prac zwieńczającym siedemdziesięciolecie mojej fascynacji Tatrami i jednocześnie zamykającym półwiecze mych poczynań historycznoliterackich na polu tematyki tatrzańskiej i podhalańskiej, stąd szczególne symboliczne znaczenie ma dla mnie fakt, iż ów zbiór studiów ukazuje się nakładem Wydawnictwa TPN. Nie przypadkiem więc pierwszą pracą w tym tomie jest studium o kulturowym znaczeniu Tatrzańskiego Parku Narodowego. Większość zgromadzonych w niniejszym tomie rozpraw i szkiców napisana została już po ukazaniu się 1982 roku monografii obejmującej dzieje problematyki tatrzańskiej w literaturze lat 1805–1939. Powstawały one przy różnych okazjach, zawsze jednak z zamiarem wzbogacenia wiedzy zarówno o dziejach tematyki tatrzańskiej w literaturze, jak i kulturowym znaczeniu Tatr. Zgromadzone w niniejszym tomie tworzą one swoistą wieloaspektową mozaikę tematologiczną.Zwracam tu uwagę na to, jak w poetyckim dyskursie staropolskim Tatry stały się Krępakiem, chociaż prawdziwy Krępak był od Tatr odległy. Przypominam zdumiewającą wizję Pratatr stworzoną pod piórem Jana Pawła Woronicza; wyjaśniam, jakie były podstawy romantycznego kultu Stanisława Staszica, piszę o przedziwnej lokalizacji Tatr między Polską a Litwą w poezji Mickiewicza i wskazuję, jak poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy Cyprian Norwid był nad Morskim Okiem, prowadzi do określenia miejsca motywu Tatr w jego myślach i misterium Krakus. Życzliwy Czytelnik znajdzie tu wyjaśnienie, co i po co zmyślił Teodor Tripplin, pisząc o swej bytności u Krobickich w Harklowej i wejściu na Łomnicę, okraszonym fantazyjnym opisem sposobu transportowania chorego w czasie akcji ratowniczej prowadzonej w górach. Piszę o tym, jak uczeni górale rozmawiali między sobą po łacinie i jakie fascynujące (a i śmieszne) epizody wpisane zostały w dzieje refleksji o Krywaniu. Zapraszam też do odczytania wpisów pomieszczonych w uchodzącej za zaginioną księdze pamiątkowej kawiarni Trzaski w Zakopanem. Otwiera ją sympatycznie dowcipny wiersz Kornela Makuszyńskiego (1927), zamyka – przejmujący wiersz Tadeusza Staicha (1948). Oba godne lektury."Wyróżnienia, nagrody:Nagroda Literacka Zakopanego, Zakopiański Festiwal Literacki.
Nie tylko orzeł, sokół czy orlik, ale także kobuz, mornel, podróżniczek i pluszcz oraz prawie 300 innych gatunków ptaków występujących na terenie Tatr i Podtatrza znalazło się w bogato ilustrowanej książce Włodzimierza Cichockiego.Towarzyszą każdemu, kto wędruje po Tatrach, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z różnorodności gatunkowej ptaków zamieszkujących tereny Tatr i Podtatrza. Włodzimierz Cichocki, przyrodnik, ornitolog, wieloletni kierownik Działu Przyrodniczego Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, przez trzydzieści lat prowadził obserwacje ptaków. Efektem jego pracy jest kompendium, którego dotychczas brakowało w Polsce. Książka podsumowuje aktualny stan wiedzy o tatrzańskiej awifaunie i opisuje ptaki spotykane w Tatrach i na Podtatrzu w ciągu ponad 150 lat.Włodzimierz Cichocki każdy gatunek charakteryzuje bardzo szczegółowo, wskazując nie tylko tereny występowania, tryb życia, upierzenie czy styl lotu, ale także ulubione pokarmy, zwyczaje czy cechy wyróżniające danego ptaka. I tak dowiemy się, że trzmielojad ma tępe pazury, a głuszec rzeczywiście podczas toków nie słyszy, co się wokół niego dzieje. W albumie znajdziemy również praktyczne wskazówki dotyczące budowy budek czy karmników, zasady dokarmiania ptaków zimą, a także podpowiedzi, jak w inny sposób możemy im pomagać. Opracowanie bogato zilustrowano zdjęciami ptaków w ich naturalnym środowisku. Zawdzięczamy to kilkudziesięciu autorom, którzy byli uprzejmi udostępnić swoje prace – częstokroć unikatowe, powstałe jako efekt pasji, z reguły okupione godzinami śledzenia, wypatrywania, czatowania...Publikację uzupełniają tabele zawierające wykaz gatunków ptaków gniazdujących w Tatrach i ich podstawową charakterystykę ze względu na obszar występowania, typ rozmieszczenia i stan zagrożenia oraz wykaz gatunków bytujących w okresie pozalęgowym. Autor wyraźnie rozgranicza ptaki lęgowe Tatr od gatunków lęgowych Podtatrza oraz weryfikuje dotychczasową systematykę tychże.Album „Ptaki Tatr i Podtatrza” jest przeznaczony zarówno dla specjalistów ornitologów, osób hobbystycznie interesujących się ptakami, jak i wszystkich, których zadziwia tatrzańska przyroda.O autorze:Włodzimierz Cichocki – jest współtwórcą Komitetu Ochrony Orłów oraz Komitetu Ochrony Kuraków. Od 40 lat monitoruje populację podtatrzańskich bocianów, a od 30 lat tatrzańską populację pluszcza i pliszki górskiej. Prowadzi również długofalowe badania nad tutejszymi kurakami leśnymi: głuszcem i cietrzewiem. Szczególną jednak uwagę skupił na poznaniu tatrzańskich sów. Jest także współautorem pierwszej pracy o występowaniu pomurnika w Tatrach. Jest autorem lub współautorem ponad 100 prac naukowych i popularnonaukowych, w tym „Polskiego nazewnictwa ptaków świata” oraz „Polskiego nazewnictwa ssaków świata”.
Jednym z podstawowych walorów przyrodniczych Tatr jest ogromna różnorodność budujących je skał. Część z nich stanowią skały osadowe, które powstały w odmiennych od dzisiejszych warunkach geograficznych i środowiskowych – na lądzie albo w płytkim lub głębokim morzu, głównie w erze mezozoicznej i kenozoicznej. Budują one regle Tatr, część wierchów Tatr Zachodnich oraz Tatry Bielskie. Wiele z nich można oglądać przy szlakach turystycznych.Treść niniejszej książki dostosowana jest do odbiorcy posiadającego podstawową znajomość zagadnień geologicznych. Każdy rozdział składa się z ogólnego wprowadzenia oraz z części opisującej omawiane skały bardziej precyzyjnie. Czytelnik znajdzie tu głównie opatrzone komentarzami fotografie odsłonięć, okazów skalnych i preparatów mikroskopowych z nich wykonanych. W obrębie poszczególnych jednostek tektonicznych skały przedstawione zostały w porządku stratygraficznym – od najstarszych do najmłodszych.Książka "Skały osadowe Tatr" została przygotowana przez zespół specjalistów od wielu lat badających geologię Tatr, pod redakcją pracowników naukowych Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Stanowi ona kompendium obecnego stanu wiedzy o tatrzańskich skałach osadowych.
„Morskie Oko – przyroda i człowiek” pod redakcją Adama Choińskiego i Joanny Pociask-Karteczki to książka ukazująca współczesny stan wiedzy przyrodniczej i humanistycznej o Morskim Oku. Jej wydanie zbiegło się z jubileuszem dziewięćdziesiątych urodzin Józefa Nyki, autora książki „Dolina Rybiego Potoku (Morskiego Oka). Monografia krajoznawcza”, najznakomitszego znawcy Tatr i ich spraw. Niedościgniona pod względem merytorycznym i literackim publikacja Józefa Nyki z 1956 roku ukazuje wielorakie aspekty wiedzy o Morskim Oku i jego okolicach. Oprócz Morskiego Oka i nieodległej Doliny Pięciu Stawów Polskich żaden inny rejon Tatr nie doczekał się opracowania podobnej miary.Publikacja gromadzi prace specjalistów zajmujących się Morskim Okiem i jego otoczeniem. Dzięki poszczególnym rozdziałom książki można prześledzić losy jeziora od najdawniejszych czasów po dziś dzień, z uwzględnieniem zjawisk geologicznych, chemicznych, fizycznych, przyrodniczych. „Morskie Oko – przyroda i człowiek” to także książka przedstawiająca Morskie Oko jako miejsce przenikania się przyrody i ludzkiej działalności, a co za tym idzie natury i kultury, nauki i mistyki, zachwytu i grozy, wreszcie jako pole fascynacji i – niekiedy niebezpiecznej – przyjaźni człowieka z przyrodą gór.
Dolina Kościeliska stanowi dzisiaj (obok Morskiego Oka) miejsce najchętniej odwiedzane w Tatrach przez turystów. W sezonie turystycznym, gdy główny szlak przemierza tłum turystów, trudno jest dostrzec ślady dawnej działalności człowieka, nie zawsze też udaje się odczuć atmosferę dostojeństwa przyrody, o której piszą autorzy wcześniejszych wspomnień, pamiętników i przewodników...Oddając do Państwa rąk kolejne wydanie książki, mamy nadzieję, iż pomoże ona odnaleźć atmosferę dawnej Doliny Kościeliskiej, a jednocześnie pozwoli lepiej poznać i zachwycić się jej niezwykłą przyrodą.Treść i forma publikacji są nieco odmienne od tradycyjnych przewodników. Oprócz informacji dotyczących środowiska geograficznego Doliny Kościeliskiej i opisu głównych szlaków, książka zawiera historię działalności człowieka w dolinie, fragmenty opisów pierwszych badań naukowych, wspomnienia wędrowców, poetów i pisarzy oraz zapiski pamiętnikarskie ludzi, dla których stanowiła ona obiekt zachwytu i podziwu. Celem autorów, oprócz przekazania informacji mających znaczenie ze względu na aspekty poznawcze, jest również rozbudzenie wrażliwości dzisiejszego turysty podczas wędrówek po tej niepowtarzalnie pięknej dolinie.Niniejsza publikacja stanowi trzecie – ponownie zmienione i uzupełnione wydanie monografii. W stosunku do pierwszego wydania książki liczba archiwalnych materiałów jest ponad dwukrotnie większa, wzrosła również liczba fotografii oraz o około 170 pozycji literatury powiększyła się bibliografia.
"Na co gwiżdżą? Czyli prawie wszystko o świstakach" to cenne kompendium wiedzy o świstaku, którego naturalnym miejscem występowania są Alpy oraz Tatry. Te dwie populacje tworzą oddzielne podgatunki, przy czym świstak tatrzański należy do zwierząt silnie zagrożonych wyginięciem. Podejmowane w przeszłości prace na rzecz poznania gatunku oraz jego ochrony stanowią ważny element historii zabiegów o ochronę przyrody w Polsce, ochrony tatrzańskiego bogactwa jako całości oraz jego komponentów. Do jednych z najważniejszych, przy podejmowaniu takich działań, niewątpliwie należał i nadal pozostaje świstak tatrzański. To typowe zwierzę górskie, doczekało się bezcennego opracowania w postaci dzieła Maksymiliana Nowickiego "O świstaku", jednak obecnie po niemal półtora wieku od wydania nie spełnia ono obecnych potrzeb, stąd pomysł na niniejszą publikację.
